Dammen, het schuine spel
Net zoals schaken is ook het dammen een oud bordspel waarbij een flink staaltje strategie aan te pas komt. Op zich zou je kunnen stellen dat de spelregels bij dammen wel eenvoudiger zijn, maar dat maakt het spel zelf niet gemakkelijker. Integendeel. Je moet zodanig berekend te werk gaan, dat elke verkeerde zet je meteen verliezer kan maken.
De eerste dammers: een stukje geschiedenis
Dammen? Dat kan ook in competitievorm. Voor het eerst werd dit gedaan aan het einde van de negentiende eeuw. Wat? Stond hierboven niet dat dammen ook een oud bordspel was? Goed opgemerkt! Het was pas jaren na zijn ontstaan dat er ook wedstrijdjes dammen werden georganiseerd. Maar het spel zelf dateert al van jaren terug en is gebaseerd op een ander bordspel genaamd Alquerque, waarvan archeologen een steenoude versie afgebeeld vonden. Het ging om een lemen bord dat verdeeld was in ruiten. En dit exemplaar was maar liefst 5000 jaar oud! Het leek alsof dit spel gespeeld werd met stenen in de vorm van kegels. Maar of dit het échte eerste damspel is, tja … Daar bestaat nogal wat discussie over.
Zo is er nog een andere theorie. Deze luidt dat de koningin van het Franse middeleeuwse schaakspel haar naam gaf aan het spel. Pas later werd de koningin “dame” genoemd en kreeg dammen de benaming “jeu de dames”. In het Nederlands ontstond dan de verbastering “dammen” . Maar ook hierover bestaat menig discussie. Bij de Britten spreekt men niet van dammen, maar bestaat de naam ‘draughts’. De Amerikanen spreken dan weer van ‘checkers’. Deze werd in het leven geroepen rond de twaalfde eeuw. Leuk weetje daarbij is, dat zij toen de stenen van het spel Backgammon gebruikten.
Dammen voor beginners
Net zoals bij schaken zitten ook bij damspelen twee spelers tegenover elkaar, klaar om er volledig voor te gaan. Elke deelnemer krijgt twintig schijven, in het wit en zwart. Dit kleuronderscheid is belangrijk om een duidelijk overzicht te hebben van het spel(verloop). Aan het begin van het damspel moeten zij deze verdelen over het bord dat tussen hen ligt. Let wel: het speelbord moet goed gepositioneerd zijn. Dat wil zeggen dat het hoekveld zich linksonder het donkere vakje dient te bevinden. Alle schijven worden steeds verdeeld over de dichtstbijzijnde zwarte hokjes.
En zo ontstaan de eerste vier rijen op het dambord. Als tegenstander zet je jouw witte of zwarte schijven op de laatste vier rijen. Weet wel dat jij en je tegenspeler jouw damschijven alleen maar schuin naar voren mogen schuiven. Vandaar dat ik dammen ook wel ‘het schuine spel’ noem. En dan is het de bedoeling om met de schijven te slaan. Komt een witte schijf schuin voor een zwarte te liggen, dan kan het witte exemplaar de plaats van de zwarte opponent niet innemen. Maar, als het veld achter de zwarte schijf helemaal leeg is, kan deze witte schijf wél over de zwarte heen ‘springen’. Dit wordt in het ‘damse’ jargon slaan genoemd. En dat betekent dat de speler met de witte schijven de zwarte schijf van het bord mag ‘gooien’.